Nước mắm là thứ nước chấm lẫn nêm nếm truyền thống nhất của người Việt. Hầu hết các món ăn Việt Nam đều có nước mắm, mang đến hương vị đậm đà, tạo nên bản sắc riêng của ẩm thực Việt. Cách làm nước mắm ngon đơn giản, không quá khó đến mức bạn làm không được, chỉ là bạn cần chút bỏ ra một chút thời gian và công sức mà thôi. Dưới đây là một số cách tự làm nước mắm để bạn tham khảo.
1. Cách làm nước mắm ngon
Nguyên liệu làm nước mắm
Để muối nước mắm cá cơm cần những nguyên liệu sau:
- 3kg cá cơm tươi
- 1kg muối trắng
- Thơm
- Mật ong (có thể thay bằng nước đường)
- Hũ, chum sành để muối cá.
Tháng 8 đến tháng 2 hàng năm là thời điểm cá cơm ngon nhất, các bạn nên tranh thủ khoảng thời gian này để làm nước mắm ngon.
Cách làm nước mắm tại nhà
Thực hiện các bước sau đây để có thể tự làm nước mắm tại nhà:
- Cá cơm rửa sạch, ngâm nước muối pha loãng khoảng 20 phút rồi vớt ra, để thật ráo.
- Chum rửa sạch bụi bẩn, tráng qua nước sôi để tiệt trùng rồi đem đi phơi ráo dưới nắng to, tránh ruồi nhặng bay vào.
- Cá ướp theo tỉ lệ 4 cá:1 muối sẽ chuẩn nhất. Trước hết, bạn cho một lớp muối xuống đáy chum, sau đó là một lớp cá, lần lượt như vậy cho tới khi cá với muối hết. Dùng túi nilon sạch đậy kín lên mặt cá rồi rải một lớp muối lên trên để đè chặt hỗn hợp cá muối và tạo môi trường kị khí. Lấy nắp đậy kín chum rồi đặt ở nơi thoáng mát.
- Sau khoảng 6 tháng thì nước mắm có thể chắt ra dùng được. Tuy nhiên, càng để lâu thì nước mắm càng ngon. Cỡ 1 năm thì cá thủy phân hoàn toàn, lúc này, nước mắm sẽ ngon hơn.
Những lưu ý khi tự làm nước mắm tại nhà
- Nếu muốn nước mắm đỡ vị gắt thì lúc muối bạn cho thêm một vài miếng thơm, hoặc 2-3 muỗng mật ong hoặc 2-3 muỗng canh nước đường.
- Nếu muốn nước mắm nhanh hình thành hơn thì cứ nửa tháng bạn mở nắp một lần, dùng đũa sạch đã tiệt trùng khuấy hũ mắm cho đều.
- Nước mắm ngon, đạt yêu cầu khi có màu vàng đỏ cánh gián đẹp mắt, có hương thơm đặc trưng, ban đầu khi nếm sẽ thấy vị mặn nhưng sau cùng đọng lại là vị ngọt thanh ở cổ họng.
- Làm nước mắm ngon không khó, quan trọng là bạn phải thực hiện đúng các bước và đảm bảo vệ sinh tiệt trùng cũng như đợi đủ thời gian. Ngoài ra, khâu chọn nguyên liệu cũng vô cùng quan trọng. Cá để làm nước mắm có thể là cá trích, cá cơm, cá nục … phải tươi rói. Nước mắm cá cơm được xem là ngon nhất, thời gian muối cũng ngắn nên rất được ưa chuộng.
- Tỉ lệ cá: muối cũng rất quan trọng. Ít muối thì cá sẽ hỏng, thối. Nhiều muối thì nước mắm làm ra sẽ bị mặn khắt, nặng mùi. Nên làm theo tỉ lệ 4 cá:1 muối, nước mắm chắc chắn ngon.
2. Cách pha chế nước mắm ngon
Như đã nói thì ngoài dùng để nêm nếm tạo vị cho các món ăn, nước mắm còn được chế biến thành nước chấm cho rất nhiều món ngon khác.
2.1 Nước mắm chua ngọt
Nước mắm chua ngọt là nước chấm thông dụng nhất. Các món nộm, gỏi, nem rán, … đều không thể thiếu thứ nước chấm này. Chế biến nước mắm chua ngọt để làm gia vị cho món sườn rán hay để ngâm dưa góp, … cũng rất tuyệt.
Nguyên liệu làm nước mắm chua ngọt
- 2 muỗng canh nước mắm
- 2 muỗng canh đường
- 2 muỗng canh nước cốt chanh
- 4 muỗng canh nước lọc
- Hỗn hợp tỏi ớt băm nhuyễn
Cách làm nước mắm chua ngọt
- Trước hết cho đường vào hòa tan trong nước lọc (nước đun sôi để nguội) khuấy đều để đường tan hết.
- Tiếp đến cho nước mắm, nước cốt chanh vào cũng khuấy đều.
- Cuối cùng là hỗn hợp tỏi ớt băm nhuyễn, khuấy đều là bạn có ngay chén nước mắm chua ngọt hấp dẫn rồi.
- Tùy lượng nước mắm cần dùng mà bạn điều chỉnh lại lượng nguyên liệu nhưng phải đúng tỉ lệ 1 mắm: 1 đường: 1 nước cốt chanh: 2 nước lọc thì nước mắm mới thơm ngon đậm đà.
2.2 Nước mắm gừng
Nước mắm gừng thường dùng để chấm vịt luộc, mực hấp, rau luộc, các món chiên, …
Nguyên liệu làm nước mắm gừng
- 5 muỗng nước mắm
- 5 muỗng đường
- 2.5 muỗng hỗn hợp gừng ớt giã/ băm nhuyễn
- 2.5 muỗng nước lọc
Cách làm nước mắm gừng ngon
- Cho đường, nước mắm, nước lọc với lượng đã nói trên vào nồi đun sôi, để lửa liu riu khoảng 5 phút để nước mắm hơi sánh lại.
- Nước mắm nguội hoàn toàn thì cho gừng, ớt băm nhuyễn vào khuấy đều, nếm lại cho vừa ăn.
- Bạn có thể cho vào 1 muỗng nước cốt chanh để nước mắm gừng có chút chua nhẹ.
3. Cách sử dụng và bảo quản nước mắm
- Để nước mắm không chỉ là thức nước chấm ngon vị mà còn tốt cho sức khỏe, bạn cần biết cách sử dụng và bảo quản nước mắm đúng cách.
- Với món canh, khi nước sắp sôi thì bạn mới nêm nước mắm vào, đợi nước sôi thì tắt bếp vì nếu để sôi lâu, chất đạm trong nước mắm sẽ bị hao hụt nhanh chóng.
- Với các món thịt kho, nếu ướp nước mắm ngay từ đầu, khi thịt còn sống thì miếng thịt không chỉ mất đi vị thơm của thịt mà còn bị cứng nữa. Ban đầu, bạn chỉ cần ướp muối, mì chính, … vào thịt cho ngấm gia vị trước, nước mắm thì khi thịt kho gần chín mới nêm vào. Làm như vậy, món thịt kho sẽ thơm ngon và đậm đà hơn, lại giữ được chất dinh dưỡng trong cả thịt lẫn nước mắm.
- Riêng với món tôm, tép kho thì không nên dùng nước mắm sẽ làm mất vị của những loại thực phẩm này.
- Nước mắm tự làm (nước mắm truyền thống) nên để ở nơi thoáng mát, ít ánh sáng và phải đậy kín. Tuyệt đối không bỏ nước mắm trong tủ lạnh vì sẽ làm kết tủa muối biển xuống dưới đáy chai, phần nước mắm phía trên không đủ muối để bảo quản đạm sẽ bị chuyển đen và hư hỏng.
- Nếu bạn dùng nước mắm công nghiệp (nước mắm đóng chai của các hãng sản xuất) thì chỉ nên sử dụng trong khoảng 1 tháng tính từ khi mở nắp vì khoảng thời gian này đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Với một số thông tin mà chúng tôi chia sẻ, hy vọng bạn đã biết cách làm nước mắm ngon cho gia đình. Tuy chỉ tốn ít thời gian nhưng lại an toàn, đảm bảo sức khỏe đúng không nào. Cùng theo dõi nhiều bài viết mới để có thêm nhiều mẹo hay trong cuộc sống nhé!