Sưa đỏ và sưa trắng là hai loại cây xanh công trình được nhắc đến nhiều, tuy nhiên, bạn lại chưa thực sự phân biệt được đặc điểm chúng, cũng như công dụng khác nhau của hai loại cây này. Hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn cách để bạn có thể phân biệt được đâu là cây sưa đỏ, đâu là cây sưa trắng cũng như giá trị của từng loài sưa để bạn không bị mua nhầm cây khi muốn ươm cây giống này nhé.
1. Đặc điểm của cây sưa đỏ
Đây là cây gỗ nhỡ , cây có thể cao từ 7-12m, một vài cây có thể cao hơn 15m, sinh trưởng trung bình. Vỏ nó có màu xám hoặc nâu, vỏ sần sùi, nứt dọc. Cành cây non xanh có lông .
1.1 Lá Cây Sưa
- Lá mọc cách, cấu tạo lá dạng kép lông chim lẻ, mỗi là kép có từ 9-17 lá chét đính so-le trên cuống chính. Lá chét hình xoan thuôn, đầu nhọn hoặc có mũi ngọn, đuôi tròn, mặt dưới phiến lá thường có màu tái trắng.
- Kích thước lá chét dài từ 6–9 cm, rộng từ 3–5 cm, lá ché đính ở đầu cuống kép thường có kích thước lớn hơn các lá còn lại.
- Cuống chính và các cuống lá chét không lông, phiên lá chét không lông. Có lá kèm nhỏ không lông, sớm rụng.
1.2 Hoa Sưa
Hoa mọc ra từ nách lá, thường xuất hiện trước khi lá mọc đầy đủ. Hoa tự tán gồm nhiều bông màu trắng, có kích thước 7-9mm, mùi thơm nhẹ. Mùa hoa vào tháng 2-3.
1.3 Quả Sưa
- Quả dạng đậu hình trứng thuôn dài, dài 5–7,5 cm, rộng khoảng 2-2,5 cm. Quả chứa 1-2 hạt, mỗi hạt có đường kính khoảng 8-9mm, hình thận dẹp. Quả khi chín không tự nứt.
- Nếu là quả sưa đỏ thì có một đặc điểm mà quả sưa trắng không có được. Đó là khi đốt quả sưa đỏ sẽ thối um lên, mùi rất kinh 🤣🤣 . Các bạn có thể thử để cảm nhận :))
1.4 Cấu Tạo Gỗ Cây Sưa Đỏ
- Là một trong những loại gỗ quý hiếm. Gỗ sưa là loại gỗ nặng, cứng, có vân đẹp, mùi thơm đặc biệt. Cấu tạo của nó có một số điểm khác biệt so với gỗ trắc và cẩm lai.
- Gỗ sưa có dác và phần lõi. Gỗ dác có màu xám và vàng nhạt. Gỗ lõi có nhiều màu sắc, từ đỏ vàng đến hống nâu, nâu hơi tím, thường có sọc màu sẫm tạo thành vân rất đẹp.
- Nào là vân mắt quỷ, chun sụn, vân mây, … rất đa dạng và có một đặc điểm không thể thiếu là mùi thơm gỗ rất đặc biệt: nhẹ nhàng và sảng khoái khiến cho người ta muốn ngửi đi ngửi lại.
1.5 Cây Sưa Đỏ Mọc Ở Đâu?
- Do là loài cây ưa sáng, ưa đất sâu, độ ẩm cao. Địa hình độ cao thích hợp là dưới 500m . Cây sưa phân bố chủ yếu ở khu vực phía Bắc, phía Nam thì có Quảng Bình, Đắk Lắk…
- Ngoài ra thì ở vùng Hải Nam, Trung Quốc cũng tìm thấy loài sưa này. Sưa Trung Quốc có giá trị cao hơn Việt Nam bởi chất gỗ, vân gỗ rất độc và lạ.
2. Đặc điểm của cây sưa trắng
- Cây sưa trắng tên khoa học Dalbergia tonkinensis Drake.
- Sưa trắng thuộc chi thàn mát thường sống ở ven suối các tỉnh phía Bắc được người dân dùng đánh bắt cá vì chất rotenon, sapotoxin trong hạt cây có thể làm cá say thuốc.
- Vào mùa xuân cây ra hoa có màu trắng rất đẹp, nhiều người nhầm lẫn chúng là sưa đỏ vì có dạng tán lá và màu sắc gần giống nhau.
- Do có chất độc nên nhiều chuyên gia, khoa học kiến nghị cẩn trọng khi trồng loại cây này làm bóng mát.
3. Phân biệt cây sưa đỏ và cây sưa trắng
2.1 Đặc điểm thân cây
- Cây sưa đỏ có vỏ dày, sần sùi, nứt sâu.
- Cây sưa trắng vỏ mỏng, trơn hoặc nứt nhẹ
2.2 Đặc điểm lá cây
- Cây sưa đỏ có lá chét mọc cách, đầu lá có mũi nhọn ngắn, chất lá dai
- Cây sưa trắng lá chét mọc đối, đầu lá có mũi nhọn dài, chất lá mềm
2.3 Đặc điểm hoa
- Cây sưa đỏ có hoa màu vàng nhát hoặc trắng vàng. Hoa xuất hiện sau khi ra lá non tháng 3-5
- Cây sưa trắng hoa màu trắng tinh. Hoa xuất hiện trước khi ra lá non. Tháng 2-4
2.4 Đặc điểm quả
- Cây sưa đỏ có quả đậu có cánh mềm, không có mũi nhọn. Hạt có mùi thối khi bị đốt
- Cây sưa trắng quả đậu có vỏ hóa gỗ rất cứng, đỉnh nhọn như lưỡi dao. Hạt độc, không có mùi thối khi bị đốt
2.5 Đặc điểm cây giống( cây non)
- Cây giống sưa đỏ lá dai, lá chét mọc cách
- Cây giống sưa trắng lá mềm xanh mướt, lá chét mọc đối
3. Giá trị của cây sưa
- Giá của gỗ sưa đỏ hiện nay dao động trung bình cũng 15-20 triệu/1kg.
- Một cây gỗ lâu năm có giá hàng tỷ đồng là chuyện bình thường .
- Công dụng rõ ràng mà các bạn dễ nhận thấy nhất là làm đồ nội thất trong gia đình như bàn ghế, tượng, tủ.
- Khi gỗ đánh bóng lên thì có vẻ đẹp ma mị, linh thiêng và mùi thơm dễ chịu.
- Ngoài ra, nó còn làm tràng hạt gỗ sưa – vật dụng phong thủy không thể thiếu đối với người kinh doanh hay cầu bình an, may mắn.
Tuy nhiên, sưa trắng lại có phần lõi không có yếu tố nào để trở thành cây gỗ quý được bởi:
- Vân gỗ sưa trắng chỉ có 2 mặt , vân gỗ không có nét rõ ràng khác với vân gỗ sưa 4 mặt, tinh xảo, đường nét rõ ràng.
- Màu của lõi gỗ sưa trắng là màu trắng nhạt lại không có mùi thơm thì chẳng thể nào sánh với sưa đỏ “tiền tỷ” được.
- Có hay chăng chút ít giá trị chỉ là cây để che bóng mát được trồng ở các khu đô thị. Khi hoa nở nhìn vào cảnh quan đô thị thì cũng có chút gọi là đẹp.
Tuy nhiên cũng có đề xuất loại bỏ cây sưa trắng vì có độc.
Ngoài 2 loại sưa phổ biến trên thì còn có cây sưa vàng nở hoa rất đẹp.
Trên đây, chúng tôi đã hướng dẫn bà con về một số cách nhận biết về Cây Sưa Đỏ và Sưa Trắng rất đơn giản. Dù hiện tại cây sưa đỏ đang bị khai thác cạn kiệt nhưng với sự nỗ lực từ các ngành chức năng thì việc nhân giống cây này sẽ thành công trong tương lai và cung cấp nguồn gỗ tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng cho con người.
