Mâm ngũ quả ngày tết
- Mâm ngũ quả là một mâm trái cây có chừng năm thứ trái cây khác nhau thường có trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt. Các loại trái cây bày lên thể hiện nguyện ước của gia chủ qua tên gọi, màu sắc và cách sắp xếp của chúng. Mặc dù gọi là ngũ quả nhưng thật ra người ta không quy định chính xác là những loại trái cây cụ thể gì mà tùy từng địa phương với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng mà người ta chọn ra các loại quả khác nhau để bày mâm ngũ quả.
Cách bày mâm ngũ quả ngày tết
- Ở miền bắc người ta bày mâm ngũ quả theo ngũ hành tương khắc với màu sắc của chúng còn ở miền nam người ta bày mâm ngũ quả theo tên sao cho ý nghĩa cầu mong sự thịnh vượng.Mâm ngũ quả miền Bắc thường có 5 loại: Chuối, bưởi, đào, hồng, quýt. Cách trình bày truyền thống là: Chuối ở dưới cùng, đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Chính giữa là quả bưởi hoặc phật thủ vàng. Các loại quả bày xung quanh. Những chỗ còn trống cài xen kẽ quýt vàng, táo xanh, hoặc những quả ớt chín đỏ.
- Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài”ước mong năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, còn có thêm quả thơm (dứa) với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn. Cách bày mâm ngũ quả người miền nam đơn giản hơn với các loại quả to và cứng cho xuống dưới và trên cùng bao giờ cũng là một chùm sung. Người miền Nam kỵ cúng một số loại quả, vì theo phát âm tên gọi mang ý nghĩa không tốt, như:Chuối: Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được. Lê, táo (bom): Lê lết, đổ bể, dễ thất bại. Cam, quýt: Quýt làm cam chịu.
Ý nghĩa của các loại trái cây trên mâm ngũ quả ngày tết
- Lê (hay mật phụ), ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ
- Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống
- Đào thể hiện sự thăng tiến
- Mai, do điển phiếu mai, con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn
- Phật thủ giống như bàn tay của Phật, chở che cho con người
- Táo (loại trái to màu đỏ tươi) có nghĩa là phú quý
- Hồng, quýt rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt
- Thanh long – ý rồng mây gặp hội
- Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn
- Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy nắng sương đọng thành quả ngọt và che chở, bảo bọc
- Quả trứng gà có hình trái đào tiên – lộc trời
- Dừa có âm tương tự như là “vừa,” có nghĩa là không thiếu
- Sung gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc
- Đu đủ mang đến sự đầy đủ thịnh vượng
- Xoài có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
Những sai lầm khi bày mâm ngũ quả ngày tết
- Không hiểu hết ý nghĩa các loại trái cây để bày biện mâm ngũ quả từ đó chọn những loại trái cây không phù hợp hoặc dẫn đến tương khắc trong phong thủy.
- Chọn mua những quả chín đẹp. Việc mua trái cây chín đẹp là điều nên tránh khi mua trái cây để bày mâm ngũ quả vì mâm ngũ quả bày biện ít nhất là 5 ngày hoặc có gia đình bày đến hơn 10 ngày. Chính vì vậy sẽ làm cho trái cây bị hư hỏng do để lâu mà không thể bảo quản. khi mua bạn nên chọn trái cây còn hơi xanh như vậy tới mùng 1 tết trái cây chín sẽ đẹp và trông lộng lẫy hơn.
- Rửa trái cây trước khi bày biện. Việc rửa trái cây trước khi bày biện theo nhiều người để làm sạch bụi bẩn tuy nhiên việc rửa trái cây sẽ làm trái cây mau hỏng. Phần nước đọng lại trong trái cây sẽ làm thối nhũn trái cây, rửa quá kỹ sẽ làm trái cây bị trầy xước và dẫn đến hư hỏng. nếu có rửa bạn chỉ nên rửa nhẹ dưới vòi nước chảy sau đó lấy khăn sạch lau khô mới bày hoặc có thể dùng khăn ẩm lau qua.
Việc bày biện mâm ngũ quả trên bàn thờ của gia đình trong ngày Tết cũng là một nét văn hóa đặc sắc của người dân Việt Nam. Chính vì vậy dù sinh sống ở phương trời nào, người dân Việt vẫn không quên tục lệ này trong dịp tết nguyên đán nhằm gìn giữ bản sắc dân tộc cho bản thân và cho con cháu. Mâm ngũ quả ngày Tết là nét văn hóa đặc trưng của người Việt, dù có khác nhau giữa các vùng miền nhưng trên hết đều thể hiện sự thành kính hướng về nguồn cội, tổ tiên và ước mong một năm mới an khang, hạnh phúc và đủ đầy. Hãy thật am hiểu truyền thống tốt đẹp này và chia sẻ Mâm ngũ quả ngày tết cách bày ý nghĩa cùng những sai lầm hay mắc phải đến với mọi người để cùng thực hiện phong tục cho đúng nhé! đồng hành cùng Mangdoisong.com để được chia sẻ nhiều món ăn ngày tết, làm đẹp, xã hội cùng nhiều kinh nghiệm sống bổ ích khác. Chúc gia đình các bạn năm mới “an khang thịnh vượng, vạn sự như ý, cung kỷ phát tài, khai hoa phú quý”!